Wizyta OCT (badanie OCT/HRT)
Badanie HRT to inaczej tomografia komputerowa tarczy nerwu wzrokowego. W przebiegu badania za pomocą analizatora wykonuje się pomiar wielkości tarczy nerwu wzrokowego i jego zagłębienia. Ponieważ aparat jest wyposażony w bazę danych czyli tak zwane “normy” wynik można z nią porównać i na tej postawie określić czy dany pacjent może mieć jaskrę.
W przypadku wielu schorzeń narządu wzroku – w tym również jaskry czy siatkówki – niezwykle istotna jest możliwość jak najwcześniejszego wykrycia nieprawidłowości oraz szybkiego postawienia jednoznacznej diagnozy. Dzięki temu pacjent może rozpocząć terapię na bardzo wczesnym etapie choroby, kiedy szanse na wyleczenie, a przynajmniej na spowolnienie procesu chorobowego są znacznie większe, niż w przypadku zaawansowanych uszkodzeń struktur oka. Wielkim sprzymierzeńcem zarówno (pacjentów, jak i lekarzy) w walce o zdrowie narządu wzroku okazują się współczesne technologie. Badanie OCT oraz badanie HRT należą do ultranowoczesnych metod diagnostycznych o bardzo wysokiej dokładności i skuteczności.
Badanie OCT – na czym polega?
OCT (od ang. Optical Coherence Tomography) oznacza optyczną koherencyjną tomografię komputerową. Bazuje ona na metodzie skaningu optycznego, a źródłem informacji o stanie obserwowanych struktur oka jest sposób, w jaki odbijają one światło lasera. Podstawowym celem, dla którego wykonuje się badanie OTC, jest “przeskanowanie” kolejnych warstw siatkówki i zaobserwowanie ewentualnych zmian. W zależności od charakteru badania, wykorzystuje się do niego różne urządzenia, np. tomograf do badania struktur przedniego odcinka oka, tomograf do diagnostyki tylnego odcinka oka, czy też tomograf przeznaczony stricte do wykrywania zmian wywołanych przez jaskrę. Wielką zaletą metody OTC jest możliwość wykonywania nieinwazyjnego badania naczyń krwionośnych oka (czyli angiografii, dlatego metoda ta nosi nazwę angio-OTC). O dokładności najnowocześniejszych tomografów tego typu świadczy najlepiej fakt, że umożliwiają one tworzenie obrazu z dokładnością do 0.001 mm (jednej tysięcznej milimetra, czyli 1 mikromilimetra!). Obrazowanie metodą OTC stosuje się nie tylko w diagnostyce jaskry, ale także innych schorzeń nerwu wzrokowego, siatkówki (w tym przede wszystkim plamki), czy błony naczyniowej, a także struktur przedniego odcinka oka oraz przedniej powierzchni soczewki.
Czym jest badanie HRT?
Skrót HRT wywodzi się od ang. nazwy badania Heidelberg Retinal Tomography, natomiast w polskim piśmiennictwie medycznym stosowane jest określenie “skaningowa konfokalna oftalmoskopia laserowa” lub po prostu “tomografia komputerowa tarczy nerwu wzrokowego”. Badanie to wykonywane jest poprzez skanowanie siatkówki promieniem lasera, a następnie stworzenie “mapy” badanych struktur: tarczy nerwu wzrokowego (zwraca się uwagę na jej wielkość) oraz zagłębienia. Uzyskane obrazy są następnie analizowane komputerowo i porównywane z normami, dzięki czemu odchylenia od Badanie HRT wymieniane jest często razem z OCT, ponieważ druga z wymienionych metod pozwala na precyzyjny pomiar warstwy włókien nerwowych w siatkówce (OCT RNFL), a także badanie topografii głowy tarczy nerwu wzrokowego (OCT ONH). Trzecim istotnym badaniem diagnostycznym, które może pomóc w zdiagnozowaniu jaskry na wczesnym etapie jest badanie zlokalizowanych w plamce żółtej tzw. komórek zwojowych siatkówki (OCT GCC). Jest to niezwykle istotne, ponieważ zanik komórek zwojowych stanowi jeden z najwcześniejszych symptomów jaskry, jaki jest w stanie zdiagnozować współczesna medycyna.
Dlaczego wczesna diagnoza jaskry jest tak ważna?
Nie sposób przecenić rewolucji, jaką w okulistyce wprowadza możliwość dokładnej oceny stanu struktur oka dzięki OCT lub HRT. Badanie to jest nieinwazyjne, w przypadku niektórych rodzajów aparatów nie wymaga nawet podawania pacjentowi środków rozszerzających źrenicę, a jednocześnie umożliwia bardzo wczesne wykrycie zmian w obrębie nerwu wzrokowego. Jest to o tyle istotne, że wcześnie wykrytą jaskrę można leczyć, zanim spowoduje ona znaczne uszkodzenia nerwów. Warto również pamiętać, że nie każdy typ jaskry wymaga leczenia operacyjnego i nie w każdym przypadku lekarze decydują się na zabieg – u części pacjentów możliwa jest kuracja preparatami w kroplach.